بررسی آثار حذف یارانه‌ی نهاده‌های کشاورزی بر تولید محصولات کشاورزی منتخب در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم و تحقیقات

2 استاد اقتصاد دانشگاه تهران

3 استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

چکیده

در این مطالعه با استفاده از روش تعادل عمومی قابل محاسبه و روی‌کرد حساب‌داری رشد تعادل عمومی، تاثیر حذف یارانه‌ی نهاده‌های کشاورزی کود، سم و بذر بر میزان تولید محصولات کشاورزی منتخب برای دوره‌ی زمانی 1386-1350 بررسی شد. نتایج نشان داد که حذف یارانه‌ی بذرهای گندم و جو بر تغییرات تولید محصولات زراعی منتخب تاثیر قابل ملاحظه‌یی نداشته است. هم‌چونین حذف یارانه‌ی کودهای ازته موجب افزایش میزان تولید برنج و پنبه و کاهش میزان تولید دیگر محصولات شده، و حذف یارانه‌ی کودهای فسفاته باعث افزایش مقدار تولید چغندرقند، جو، ذرت، پنبه و سیب زمینی و کاهش مقدار تولید محصولات دیگر شده است. حذف یارانه‌ی کودهای پتاسه موجب افزایش میزان تولید چغندرقند، گندم، ذرت و سیب زمینی، و بی‌تاثیر بر میزان تولید جو و موجب کاهش مقدار تولید دیگر محصولات است. حذف یارانه‌ی سم‌های علف‌کش موجب افزایش مقدار تولید برنج و چغندرقند و کاهش تولید دیگر محصولات، حذف یارانه‌ی سم‌های قارچ‌کش موجب افزایش میزان تولید برنج، چغندرقند، گندم و ذرت و کاهش میزان تولید دیگر محصولات است. حذف یارانه‌ی سم‌های حشره‌کش باعث افزایش مقدار تولید برنج، چغندر قند، گندم، ذرت و سیب‌زمینی، بی‌تاثیر بر میزان تولید جو و موجب کاهش مقدار تولید پنبه خواهد گردید. بر اساس نتایج، برای دست‌یابی به افزایش تولید محصولات مختلف، لازم است یارانه‌ی بعضی نهاده‌ها افزایش یابد و یارانه‌ی بعضی نهاده‌ها حذف شود. این در حالی است که پرداخت یارانه‌ی نهاده‌های کشاورزی به شکل کنونی (پرداخت عام یارانه) با وجود سهولت در اجرا، آثار و مشکلات گوناگونی از قبیل مصرف بی‌رویه و غیربهینه‌ی نهاده‌ها، قاچاق، و برخورداری کشاورزان زمین‌دارتر از یارانه‌ی بیش‌تر را به هم‌راه خواهد داشت. بنابر آن‌چه گفته شد، بازنگری در نظام پرداخت یارانه‌ها امری ضروری وگریز ناپذیر است.

کلیدواژه‌ها