کاربرد نظریه‌ی بازی‌ها در تعیین میزان برداشت بهینه از سفره‌های آب زیرزمینی دشت فیروزآباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز

2 دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

مشکل کم آبی در بیش‌تر استان‌های ایران از جمله استان فارس، به دلیل پراکندگی و نامنظم بودن بارندگی بسیار محسوس است. از جمله‌ی عوامل دیگری که مشکل کم آبی را شدیدتر کرده است، بهره‌برداری بیش از حد مجاز از آب‌های زیرزمینی است. در این تحقیق برای مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت فیروزآباد و تعیین میزان برداشت بهینه از ذخایر آب‌های زیرزمینی از نظریه‌ی بازی‌ها استفاده شد. در این راستا، برای به‌دست آوردن ماتریس تاوان برای دو هدف متعارض (اقتصادی و زیست‌محیطی) و استخراج مرز پارتو یا منحنی مبادله از الگوی برنامه‌ریزی خطی و ضریب برداشت بیش از حد استفاده شد. سپس با بهره گیری از چهار روش نظریه‌ی بازی‌ها شامل راه حل نامتقارن نش، راه حل نامتقارن کلی-اسمردینسکای، راه حل نامتقارن مساحت یکنواخت و راه حل زیان مساوی، میزان بهینه برداشت از آب‌های زیرزمینی تعیین شد. در این مقاله از داده‌های 128 نمونه تصادفی در شهرستان فیروزآباد در سال زراعی 1386-1387 استفاده شده است.  نتایج نشان داد هنگامی که اهداف اقتصادی و زیست‌محیطی از اهمیت یکسانی برخوردار باشند، میزان برداشت بهینه در سال 1386-1387 برابر با  79/162  میلیون متر مکعب است.

کلیدواژه‌ها