برآورد ارزش اقتصادی آب با استفاده از رهیافت برنامه‌ریزی ریاضی مثبت در شهرستان قوچان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در دهه‌های اخیر به دلیل بروز بحران آب، بیشتر کشورها به مدیریت منابع آبی و بهره‌برداری بهینه هرچه بهتر آب گرایش پیدا کرده‌اند. آب این ماده حیاتی مهم‌ترین عامل محدود کننده‌ی توسعه‌ی اقتصادی و نیز مهم‌ترین نهاده‌ی کشاورزی در ایران است. هدف از این پژوهش، برآورد ارزش اقتصادی آب با به کارگیری رهیافت برنامه‌ریزی ریاضی مثبت در میان بهره‌برداران زراعی شهرستان قوچان است. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش با استفاده از به کارگیری روش نمونه‌گیری ساده تصادفی و تکمیل 118 پرسشنامه از میان بهره‌برداران زراعی شهرستان قوچان فراهم شد. سپس با به‌کارگیری روش تجزیه واریانس بهره‌برداران نمونه در گروه  بهره‌برداران (کمتر از 5 هکتار ) و (بیشتر از 5 هکتار) تقسیم شدند که واکنش هر گروه از بهره‌برداران نماینده تحت تاثیر سه سناریوی کاهش در منابع آب (کاهش 30، 40 و 70 درصدی برای بهره‌بردارن گروه 1 و کاهش 10، 25 و 75 درصدی برای بهره‌برداران گروه2) و افزایش در قیمت آب ( افزایش 70، 80 و 100 درصدی برای بهره‌برداران گروه 1 و افزایش 75، 80 و 100 درصدی برای بهره‌برداران گروه 2) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در سناریوی کاهش در منابع آب ارزش اقتصادی آب به ترتیب 1100، 1340 و 3120 ریال برای بهره‌برداران گروه 1و در بهره‌برداران گروه 2 ارزش اقتصادی آب به ترتیب برابر 100، 1260 و 4730 ریال به دست آمده است. همچنین سطح زیر کشت محصولاتی مانند گندم، جو، سیب زمینی و گوجه فرنگی نسبت به سناریوهای موجود دچار تغییرات کمتری شده است.

کلیدواژه‌ها