ORIGINAL_ARTICLE
عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی و ارائهی الگوی پایداری و ناپایداری بیمه
تأمین نیازهای غذایی، همواره یکی از دغدغههای اساسی بشر بهشمار میرود. اتخاذ سیاستهای مطلوب افزایش توان تولید و کاهش ریسک در بخش کشاورزی، از برنامههای دولتها بهمنظور دستیابی به امنیتغذایی میباشد. در این خصوص بیمه محصولات کشاورزی بهعنوان سازوکاری مناسب برای کاهش ریسک اقتصادی و ارتقاء امنیتغذایی جامعه مطرح است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه محصول سویا جهت توسعهی پایدار تولید در شهرستان گرگان صورت پذیرفت. آمار و اطلاعات پژوهش از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه از 183 بهرهبردار سویاکار دهستانها که به روش تصادفی طبقهبندی انتخاب شده و اطلاعات اسنادی صندوق بیمه محصولات کشاورزی و کارگروه دانههای روغنی جمعآوری گردید. بهمنظور شناسایی متغیرهای مؤثر بر پذیرش بیمه و میزان اثربخشی آنها از الگوی اقتصادسنجی لوجیت بهره گرفته شد. نتایج برازش الگوی لوجیت نشان داد متغیرهای تحصیلات، اخذ تسهیلات، سابقهی کشت، تجربه، سن و سابقهی خطر زارع، اثر مثبتی بر پذیرش بیمه داشته و متغیرهای درآمد، تنوّع درآمدی و اصلیبودن شغل کشاورزی، مالکیت شخصی اراضی و تنوّع تولید اثر منفی بر پذیرش بیمه دارند. مقادیر اثر نهایی متغیرها نشان داد که با یک درصد کاهش در سطح زیرکشت سویا، احتمال پذیرش بیمه 071/0 درصد افزایش مییابد. لذا خردهمالکان تمایل بیشتری به بیمهنمودن محصول سویای خود دارند که با رویکرد اصلی بیمه که حمایت از کشاورزان خردهپا است مطابقت دارد. در پایان، ضمن ارائهی الگوی پایداری و ناپایداری بیمه، راهکارهای اجرایی نظیر ایجاد بانک اطلاعات زارعین و کارشناسان، ایجاد نظام مستقل ترویج در صندوق بیمه جهت افزایش عملکرد صندوق بیمه، به برنامهریزان و سیاستگذاران ارائه گردید.
https://www.iranianjae.ir/article_27086_bd64ca973f6acb227ce8ddb355281628.pdf
2017-08-23
1
20
10.22034/iaes.2017.27086
بیمه
پذیرش
لوجیت
سویا
الگوی پایداری
علی
دریجانی
ali_darijani@yahoo.com
1
استادیار گروه مهندسی اقتصاد و مدیریت تولید کشاورزی،دانشگاه پیام نور،تهران،ایران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه انواع مختلف توابع مفصل تاکی شکل در محاسبه حق بیمه شاخص آب و هوایی و تعیین غرامت پلکانی جو دیم شهرستان اهر
طرح سنتی بیمه محصولات کشاورزی به دلیل چالش اطلاعات نامتقارن، هزینههای اجرایی زیادی دارد. از طرفی وابستگی بیش از حد بخش کشاورزی، مخصوصاً تولیدات دیم، به عوامل طبیعی و تاثیرپذیری از تغییرات آب و هوایی، سیاستگذاران را به اتخاذ روشهای نوین مدیریت ریسک مجبور میسازد. بیمه شاخص آب و هوا یکی از این روشها است که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه اجرا شده و نتایج رضایت بخشی داشته است. در این پژوهش سعی شده بیمه شاخص آب و هوا برای جو دیم اهر با استفاده از جدیدترین روش محاسبه ساختار وابستگی، یعنی انواع «توابع مفصل تاکی شکل»، طراحی گردد. اطلاعات مورد نیاز برای عملکرد و متغیرهای آب و هوایی به ترتیب از سازمانهای جهاد کشاورزی و هواشناسی استان آذربایجان شرقی در سالهای 93-1374 گردآوری گردیدند. با توجه به نتایج آزمونهای وونگ و کلارک الگوی R-vine برای تبیین تابع «توزیع توأم» عملکرد و متغیرهای آب و هوایی انتخاب و در نهایت خسارت مورد انتظار، حق بیمه و غرامت پرداختی پلکانی محاسبه گردید. حق بیمه محاسبه شده در سطح پوشش 80 درصد 270348 ریال به دست آمد که از حق بیمه طرح سنتی کمتر و منطقیتر است. نتایج طراحی تابع غرامت نیز نشان داد، به ازای واحدهای مشخص کاهش در بارش تجمعی، کاهش عملکرد خطی و ثابت نیست و استفاده از روش پلکانی در پرداخت غرامت میتواند نتایج قابل اعتمادتری ارائه نماید.
https://www.iranianjae.ir/article_23125_c81f89437716b5be087d56b359676b99.pdf
2017-08-23
21
49
10.22034/iaes.2017.23125
بیمه شاخص آب و هوا
مفصل تاکی شکل
غرامت پلکانی
جو دیم
اهر
اسماعیل
پیشبهار
pishbahar@yahoo.com
1
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
سحر
عابدی
sahar_abedi91@yahoo.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین نرخ حق بیمه عملکرد منطقه ای با استفاده از روش ناپارامتریک: مطالعه موردی محصولات گندم و جو در استان آذربایجان شرقی
تولیدکنندگان بخش کشاورزی همواره با نوسانات درآمدی مواجه بوده و ناگزیر به استفاده از روشهای مناسب مدیریتی جهت مقابله با شرایط ریسکی و بعضا عدماطمینان حاکم هستند. مطالعهی حاضر ضمن بررسی وضعیت بیمه کشاورزی برای دو محصول استراتژیک گندم و جو در استان آذربایجان شرقی، بیمه عملکرد منطقه، به عنوان یک راهکار مناسب و جایگزین را مدنظر قرار داده و نرخ حق بیمه آن را به روش ناپارمتریک تعیین مینماید. بدین منظور از رهیافت متداول دو مرحلهای برای مدلسازی ریسک عملکرد محصولات گندم و جو استفاده شد، بدین صورت که ابتدا عملکردها روندزدایی شده و سپس توزیع احتمالاتی آن با بهرهگیری از رهیافت ناپارامتریک برآورد گردید. در نهایت احتمال خسارت، نرخ حق بیمه منصفانه و واقعی و حق بیمه محاسبه شد. نتایج نشان داد، در سطح پوشش 65 درصد، سطح پوشش ارائه شده برای بیمه سنتی، برای محصول گندم در نواحی مختلف نرخهای حق بیمه واقعی از 6/1 درصد در شهرستان اهر تا 1/3 درصد در شهرستان هشترود، برای گندم دیم از 9/3 درصد در شهرستان اهر تا 3/9 درصد در شهرستان میانه، برای محصول جو آبی از 3/1 درصد در شهرستان اهر تا 9/4 درصد در شهرستان مراغه و برای جو دیم از 7/2 درصد در شهرستان مراغه تا 9/6 درصد در شهرستان سراب متغیر است که با توجه به نرخهای ارائه شده در حق بیمه سنتی، نتایج حاکی از صرفهجویی در مقادیر حق بیمههای پرداختی نسبت به حق بیمههای موجود میباشد. که این مزایایی را برای کشاورزان و بیمهگر در بر خواهد داشت.
https://www.iranianjae.ir/article_21225_576521dac02dd195cdf354a73ea7cdd7.pdf
2017-08-23
51
73
10.22034/iaes.2017.21225
بیمه عملکرد منطقه ای
تابع چگالی کرنل
جو
حق بیمه
گندم
طراوت
عارف عشقی
ta_arefeshghi@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
AUTHOR
حسین
راحلی
raheli@tabrizu.ac.ir
2
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
محمد
قهرمانزاده
ghahremanzadeh@tabrizu.ac.ir
3
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
AUTHOR
قادر
دشتی
gdashti@yahoo.com
4
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر نوسان قیمت محصولات کشاورزی بر الگوی بهینه بهره برداری محصولات زراعی شهرستان ساری
کشاورزان همواره در معرض ریسک های متفاوتی نظیر نوسان قیمت محصولات کشاورزی قرارگرفتهاند. لذا شناسایی میزان ریسکگریزی کشاورزان در زمینه ی تغییر قیمت ها و لحاظ آن در بررسی اثرات احتمالی نوسان قیمت ها بر الگوی بهینه ی بهره برداری زمین های زراعی، امری مهم به نظر می رسد. در این راستا، در مطالعه حاضر با استفاده از الگوی برنامه ریزی ریاضی اثباتی، به بررسی اثر نوسان قیمت محصولات کشاورزی بر واکنش زارعان شهرستان ساری در زمینه ی انتخاب الگوی کشت مناسب برای دوره 1392-1391 پرداخته می شود. اطلاعات مورد نیاز شامل هزینه تولید سال زراعی مذکور و اطلاعات قیمتی سال های 1392-1381، از دادههای سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران استخراج شده است. جهت تحلیل دادهها نرمافزار GAMS مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج بررسی کاهش 50 درصدی تا افزایش 50 درصدی نوسان قیمت حاکی از آن است که سطح کشت محصولات ریسکی تر مانند پیاز آبی، کلزای دیم و سیب زمینی آبی در صورت افزایش 50 درصدی نوسان قیمت، به ترتیب حدود 17، 4 و 2 درصد کاهش یافته درحالیکه محصولات کم ریسک تر مانند سویای دیم، گندم دیم و جوی آبی به ترتیب تقریباً 4، 9/0 و 3/0 درصد با افزایش سطح کشت مواجه می شوند. بر اساس نتایج تحقیق، از بین محصولات مورد بررسی گندم آبی در هر دو حالت افزایش و کاهش نوسان قیمت، با کاهش سطح کشت مواجه شده است. از طرفی کاهش نوسان قیمت بر سطح کشت محصولاتی مانند شلتوک و جو دیم اثری نداشته درحالیکه برای سایر محصولات نتایج معکوسی در مقایسه با افزایش نوسان قیمت، مشاهده شده است. چنین نتایجی می تواند به درجه ریسک گریزی، ماهیت داده ها و در واقع نسبت ریسک به بازدهی محصولات وابسته باشد. لذا، برای مقابله با اثرات سوء نوسان قیمتها، باید محصولاتی انتخاب شوند که کمترین تغییرات در آنها مشاهده شده است.
https://www.iranianjae.ir/article_24330_3864f7f1ec29d14ce56c6d52fa5e9d68.pdf
2017-08-23
75
94
10.22034/iaes.2017.24330
برنامه ریزی ریاضی اثباتی
ریسک
ضریب ریسک گریزی
واکنش کشاورزان
سید علی
حسینی یکانی
hosseiniyekani@gmail.com
1
استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
LEAD_AUTHOR
فاطمه
کشیری کلائی
fkashiri03@gmail.com
2
دانشجوی دکتری در رشته اقتصاد کشاورزی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد تئوری بازیها در تعیین پایداری الگوهای زراعی منطقه بوانات استان فارس با توجه به اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی
فعالیتهای کشاورزی گرچه سهم بسیار مهمی در تولید ناخالص داخلی کشورها دارند ولی همراه با تأثیرات جانبی زیستمحیطی نیز هست. در طی سالهای اخیر استفاده بیش از حد و غیرمعقول از مواد شیمیایی در کشاورزی و استفاده بیرویه از آب و بکارگیری روشهای نامناسب آبیاری وضعیت نگران کننده و ناپایداری را در فعالیتهای کشاورزی کشور بوجود آورده است .در این مطالعه، یک مدل برنامهریزی ریاضی نشاندهندهی رفتار اقتصادی زارعان و تئوری بازیها باهم ترکیب شده است تا تصویر واقعیتری از الگوهای زراعی با رعایت جنبههای کشاورزی زیست محیطی و اقتصادی فراهم آید. مطالعهی حاضر راهحل بهینهیی برای اهداف متناقض زارعان و محیط زیست به عنوان دو مجموعهی بازیگر را بهدست میدهد. دادههای مورد نیاز از بهرهبرداران نماینده منطقه بوانات، در سال زراعی 93-1392 و همچنین سازمان جهاد کشاورزی استان فارس جمعآوری گردید. کاربرد چهار روش برای حل مسالهی کشمکش نشان داد که دو گروه بازیگر قادراند به منظور ایجاد تعادل میان اهداف متناقضشان به توافق برسند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در شرایطی که به اهداف اقتصادی و زیست محیطی وزن یکسان داده شود، میزان مصرف کود نیترات 4 درصد و بازده برنامهای 11 درصد نسبت به زمانی که تنها هدف اقتصادی مدنظر باشد کاهش مییابند.با توجه به یافتهها، اهمیت توجه به اهداف زیستمحیطی در بهینهسازی الگوی کشت لازم است و این اهداف دیگر را نسبتا پوشش میدهد و این مهم مورد توجه سیاستگزاران قرار گیرد.
https://www.iranianjae.ir/article_24938_c5d709504de1d876f6ecdee3fc08f7a0.pdf
2017-08-23
95
113
10.22034/iaes.2017.24938
الگوی زراعی
شاخصهای پایداری
تئوری بازیها
منطقه بوانات
صفیه
بهمن پوری
s.bahmanpouri@gmail.com
1
دانشگاه شراز
LEAD_AUTHOR
محمد
بخشوده
bakhshoodeh@gmail.com
2
دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر شلاقی در زنجیره تأمین چند سطحی شیر و فرآوردههای آن وکاربرد مدلهای سیستمی در برآوردتقاضا
زنجیره تأمین شیر و فرآوردههای آن ، یکی ازمهمترین زنجیرههای محصولات کشاورزی میباشد. دراین مطالعه سعی شده است ابتدا با استفاده از دادههای سری زمانی مربوط به سالهای 1394-1374 و سیستم تقاضای تقریبا" ایدهآل به تحلیل رفتار مصرفی خانوارهای شهری در شهرستان کرمان وسپس با استفاده از روش میانگین متحرک به بررسی یکی از پدیدههای مهم در زنجیرههای تأمین، به نام اثر شلاق چرمی گاوی پرداخته شود.یکی ازمهمترین علل ایجاد این اثر، عدم اطلاع دقیق و بهموقع از مقدار تقاضا در سطوح مختلف زنجیره و وجود زمانهای انتظار میباشد. نتایج نشان میدهد که پدیده اثر شلاقی در زنجیره تأمین محصولات پگاه کرمان وجود دارد.لذا، اگر عاملان زنجیره ، باتوجه به کششهای مختلف محصولات ، تقاضای محصولات را در مقابل تغییرات قیمت ، درست پیشبینی کنند ، این امر منجر به هدفمندشدن برنامههای تولید محصولات و کارایی هرچه بیشتر این زنجیره میشود.
https://www.iranianjae.ir/article_24939_c9cc5ad6f62efac606c14cf6e148f81b.pdf
2017-08-23
115
133
10.22034/iaes.2017.24939
زنجیره تأمین
اثر شلاقی
محصولات لبنی
سیستم تقاضای تقریبا" ایدهآل
روش میانگین متحرک
سمیه
نقوی
som_naghavi@yahoo.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
علیرضا
کرباسی
121417@gmail.yahoo
2
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گروه اقتصاد کشاورزی
AUTHOR
محمود
دانشور کاخکی
daneshvar@gmail.com
3
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گروه اقتصاد کشاورزی
AUTHOR
امید
روزمند
roozmand13@yahoo.com
4
عضو هیات علمی دانشگاه شهرضا
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد ارزش حفاظتی دریاچه شورابیل اردبیل
تالابها یکی از کلیدیترین اکوسیستمهای طبیعی هستند که در طول زمان میزان بالایی از تخریب را تجربه کردهاند. یکی از دلایل تخریب این منابع را میتوان به دلیل ناکارآمدی نظامهای اقتصادی در ارزشگذاری درست آنها دانست که نتیجه آن، تقویت تفکر رایگان بودن این خدمات و استفاده بیرویه از چنین منابعی بوده و باعث وارد شدن آسیبهای بازگشتناپذیر به آنها شده است. براین اساس، شاید نخستین گام در حفاظت از چنین منابعی، ارائۀ تخمینی قابل اعتماد از ارزش واقعی آنها جهت ارتقای سطح آگاهی ذینفعان و بهرهبرداران مربوطه باشد. پژوهش حاضر را باید تلاشی برای ارزیابی میزان تمایل به پرداخت مردم استان اردبیل جهت حفاظت از دریاچه شورابیل با استفاده از رویکرد ارزشگذاری مشروط (CVM) به شمار آورد که با تکیه بر طراحی و تکمیل پرسشنامههای مورد نیاز پژوهش پایهریزی شده است. دراین راستا، تعداد 218 مورد پرسشنامه در تابستان 1395 در استان اردبیل تکمیل و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد که 53.21 درصد از پاسخگویان تمایل دارند، بهازای هر یک از افراد خانواده خود، به طور میانگین 32135 ریال در سال جهت حفاظت از دریاچه شورابیل پرداخت کنند. با تکیه بر این نتایج، ارزش کل حفاظتی دریاچه شورابیل در مجموع 21.398 میلیارد ریال در سال و ارزش حفاظتی هر هکتار از آن 125.872 میلیون ریال در سال محاسبه شد. پیشنهاد میشود در تحقیقاتی مشابه، ابعاد دیگری از ارزشهای دریاچه شورابیل از جمله؛ ارزش تفریحی، فرهنگی و ... برآورد گردد تا دید جامعتری نسبت به مدیریت اصولی دریاچه به مسئولان امر ارائه دهد.
https://www.iranianjae.ir/article_26146_6a3ffe7454db2c8592144fe0da62fe2c.pdf
2017-08-23
135
155
10.22034/iaes.2017.26146
دریاچه شورابیل
ارزشگذاری مشروط
مدل لوجیت
تمایل به پرداخت
علیرضا
دانشی
najafinejad@gmail.com
1
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
AUTHOR
علی
نجفی نژاد
alirezadaneshi91@yahoo.com
2
دانشیار گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
LEAD_AUTHOR
فاطمه
مقصود
maghsud89@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
مصطفی
پناهی
m.panahi@srbiau.ac.ir
4
استادیار گروه اقتصاد محیطزیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد کارایی زیستمحیطی نهاده-محور محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: کارایی زیستمحیطی تولید برنج)
اگرچه استفاده از کودها و سموم شیمیایی در فرآیند تولید محصولات کشاورزی باعث افزایش عملکرد در واحد سطح محصولات میشود؛ اما آسیبهای زیادی به منابع طبیعی و محیطزیست وارد میکند. در این مطالعه، ابتدا نهادههای کود و سموم شیمیایی بهعنوان نهادههای مطلوب در فرآیند تولید در نظر گرفته شده که به افزایش عملکرد کمک میکنند. سپس، همان نهادهها به عنوان نهادههای مضر فرض شده که به محیط زیست آسیب میرساند. دادههای مورد نیاز با استفاده از تکمیل پرسشنامه از 140 نفر از کشاورزان شالیکار در شهرستان بابلسر جمعآوری شده است. بهمنظور برآورد کارایی فنی و زیستمحیطی از روش تابع مرزی تصادفی استفاده شد. نتایج نشان میدهدکه میانگین کارایی فنی و زیستمحیطی بهترتیب برابر با 87 و 77 درصد میباشد. ملاحظه میشود که کارایی زیستمحیطی به مراتب کمتر از کارایی فنی میباشد. بهعبارت دیگر، بایستی بهمنظور برآورد نزدیک به واقعیت کارایی تولید، مضر بودن نهاده های شیمیایی در فرآیند تولید لحاظ شود. بررسی عوامل موثر بر کارایی فنی و زیست محیطی نشان میدهد که تحصیلات بالاتر، شرکت در کلاسهای ترویجی و یکپارچهسازی اراضی به طور معنیداری کارایی فنی و زیست محیطی را افزایش می دهد. توصیه میشود با آگاهی رساندن به کشاورزان از طریق شرکت دادن آنها در کلاسهای ترویجی و نیز یکپارچهسازی اراضی به بالا رفتن کارایی در منطقه کمک شود. همچنین، در برآورد کارایی تولید، اثرات جانبی تولید در برآوردها وارد شود.
https://www.iranianjae.ir/article_26798_27d0fe5353e33d917df35ce48b5e37e8.pdf
2017-08-23
157
172
10.22034/iaes.2017.26798
بابلسر
تابع تولید مرزی تصادفی
کارایی فنی
کارایی زیستمحیطی
کودها و سموم شیمیایی
مرتضی
مولایی
morteza.molaei@gmail.com
1
استادیار دانشگاه ارومیه
LEAD_AUTHOR
نیما
حصاری شرمه
nimahesari_1370@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
AUTHOR
عذرا
جوان بخت
o.javanbakht@gmail.com
3
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه ارومیه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
Abstract
https://www.iranianjae.ir/article_31662_f52a244b6e85e478490356e3b018f0d0.pdf
2017-08-23
173
184
10.22034/iaes.2017.31662