ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد نظریهی بازیها در تعیین میزان برداشت بهینه از سفرههای آب زیرزمینی دشت فیروزآباد
مشکل کم آبی در بیشتر استانهای ایران از جمله استان فارس، به دلیل پراکندگی و نامنظم بودن بارندگی بسیار محسوس است. از جملهی عوامل دیگری که مشکل کم آبی را شدیدتر کرده است، بهرهبرداری بیش از حد مجاز از آبهای زیرزمینی است. در این تحقیق برای مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت فیروزآباد و تعیین میزان برداشت بهینه از ذخایر آبهای زیرزمینی از نظریهی بازیها استفاده شد. در این راستا، برای بهدست آوردن ماتریس تاوان برای دو هدف متعارض (اقتصادی و زیستمحیطی) و استخراج مرز پارتو یا منحنی مبادله از الگوی برنامهریزی خطی و ضریب برداشت بیش از حد استفاده شد. سپس با بهره گیری از چهار روش نظریهی بازیها شامل راه حل نامتقارن نش، راه حل نامتقارن کلی-اسمردینسکای، راه حل نامتقارن مساحت یکنواخت و راه حل زیان مساوی، میزان بهینه برداشت از آبهای زیرزمینی تعیین شد. در این مقاله از دادههای 128 نمونه تصادفی در شهرستان فیروزآباد در سال زراعی 1386-1387 استفاده شده است. نتایج نشان داد هنگامی که اهداف اقتصادی و زیستمحیطی از اهمیت یکسانی برخوردار باشند، میزان برداشت بهینه در سال 1386-1387 برابر با 79/162 میلیون متر مکعب است.
https://www.iranianjae.ir/article_9484_01cbf5ab620f6f13c96e0f7375b4b1ab.pdf
2012-03-01
1
24
سفرههای آب زیرزمینی
اثرهای زیست محیطی
روش حل تعارض
نظریهی بازیها
فرناز
پورزند
f_pourzand@yahoo.com
1
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
منصور
زیبایی
zibaei@shirazu.ac.ir
2
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین میزان آسیبپذیری و شیوهی مدیریت خطر در گروههای اعتباری خرد: کاربرد مدل تقسیم خطر و دادههای پانل
این مقاله به تعیین میزان آسیبپذیری خانوار روستایی در دو برنامهی صندوق اعتبارات خرد زنان و گروههای خودیار مالی در استان فارس میپردازد. دادههای مصرف و درآمد ماهانه برای 280 خانوار روستایی در دو برنامه در استان فارس جمع آوری شد. برای محاسبهی میزان آسیبپذیری از چارچوب تقسیم خطر (ریسک) استفاده و با بهکارگیری دادههای پانل آسیبپذیری هر خانوار و کل گروه برآورد گردید. نتایج نشان داد که گروه خودیار مالی و صندوق اعتبار زنان در تقسیم و مدیریت خطرهای ناشی از مصرف موفق بوده و خانوارها زیانهای ناشی از خطرهای مصرف را در میان خانوارهای عضو گروه تقسیم میکنند. در گروه خودیار مالی و صندوق اعتبار زنان به ترتیب 48 و 45% از خانوارهای عضو، آسیبپذیر اند. در صندوق اعتبارات خرد زنان، آسیبپذیری خانوارهای غیرعضو و در گروه خودیار مالی آسیبپذیری خانوارهای عضو بیشتر است. با توجه به نتایج، گسترش برنامههای اعتباری خرد در جهت کاهش و تقسیم خطر ناشی از مصرف خانوارها امری لازم به نظر میرسد.
https://www.iranianjae.ir/article_9485_ef0a2b2828c295a806be6d7355378d79.pdf
2012-03-01
25
49
اعتبارات خرد
آسیبپذیری
تقسیم خطر
ریسک
دادههای پانل
زهرا
طیبی
1
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
AUTHOR
بهاءالدین
نجفی
banajfi@gmail.com
2
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تاثیر ضربههای درآمد نفت بر بخش کشاورزی: آزمون بیماری هلندی
بر پایهی مدل کلاسیک بیماری هلندی، پیشبینی میشود که در پی افزایش قیمت و درآمد نفت، تولید در بخش سنتی و کشاورزی کاهش یابد. برای بررسی وجود این پدیده در اقتصاد ایران، این مطالعه به بررسی تاثیر ضربههای درآمد نفت بر بخش کشاورزی ایران در سالهای 86-1345 میپردازد. برای استخراج ضربههای درآمد نفتی از فیلتر هودریک پرسکات استفاده شده است. همچونین برای بررسی تاثیر ضربههای درآمد نفت بر سهم بخش کشاورزی در اقتصاد ایران با در نظر گرفتن پدیدهی همزمانی از روش کمترین مربعات دو مرحلهیی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که تاثیر ضربههای درآمد نفت بر بخش کشاورزی نامتقارن است. بدین معنا که ضربههای منفی درآمد نفت تاثیر معنیداری بر سهم بخش کشاورزی نداشته، اما ضربههای مثبت درآمد نفت تاثیر منفی و معنیداری بر سهم بخش کشاورزی داشته است.
https://www.iranianjae.ir/article_9486_83cae76ba32a43ba8f2c94580f59775d.pdf
2012-03-01
51
68
ضربههای درآمدی نفت
آزمون همزمانی
فیلتر هودریک پرسکات
بیماری هلندی
سعید
یزدانی
syazdani@ut.ac.ir
1
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حبیبه
شرافتمند
2
دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اندازهگیری میزان و چگونگی کمک محصولات زراعی به بهرهوری مناطق عمدهی زراعی
در این مطالعه ضمن محاسبهی شاخص بهرهوری کل عوامل تولید (TFP) منطقهیی برای استانهای خراسان، فارس، خوزستان و سطح کشور، به بررسی میزان و چگونگی کمک هر یک از محصولات زراعی به رشد بهرهوری استانهای پیشگفته پرداخته شد. نتایج نشان داد که تغییرات بهرهوری سه استان خراسان، فارس و خوزستان توانسته است جهت تغییرات بهرهوری سطح کشور را تحت تاثیر قرار دهد. بیشترین کمک به رشد بهرهوری مناطق مورد مطالعه از سوی گندم بوده است. تجزیهی تغییرات TFP منطقهیی به سه جزء بهرهوری محصولات، سهم سطح زیرکشت نسبی و ترکیب محصولات نشان داد که بیشترین رشد TFP منطقهیی بهوسیلهی تغییرات بهرهوری محصولات توضیح داده میشود. تغییرات سهم سطح زیرکشت نسبی محصولات نیز تنها باعث کاهش بهرهوری استان فارس شده است. 48/1% از رشد بهرهوری سطح کشور و 85/6% از رشد بهرهوری استان خراسان بهوسیلهی تغییر ترکیب محصولات توضیح داده میشود. در مقابل، در دو استان فارس و خوزستان این عامل باعث کاهش بهرهوری شده است. به عبارت دیگر، در سطح کشور و استان خراسان الگوی کشت از محصولات با رشد بهرهوری پایینتر به سمت محصولات با رشد بالاتر تغییر یافته است. اما در استانهای فارس و خوزستان نتیجهی عکس مشاهده شد.
https://www.iranianjae.ir/article_9487_3655108d334c0a98bf7089af937e8c24.pdf
2012-03-01
69
88
بهرهوری منطقهای
محصولات زراعی
ایران
محمد
بخشوده
bakhshoodeh@gmail.com
1
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
مریم
شکوهی
2
دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین برنامهی زراعی استان فارس با استفاده از رهیافت برنامهریزی مطلوبیت-کارا
برنامهریزی برای بهرهبرداری مطلوب از منابع و عوامل تولید در مدیریت کشاورزی اهمیت ویژهیی دارد. کشاورزی فعالیتی است همراه با مخاطره و نبود حتمیت، و لازم است که در تعیین و ارزیابی برنامههای زراعی به این موضوع توجه شود. در مطالعهی حاضر، طرحهای زراعی برای استان فارس با استفاده از روش برنامهریزی مطلوبیت-کارا تعیین شد. نتایج نشان داد که در تمام سطوح خطرگریزی، گندم در الگوی کشت مدل وجود دارد. سطح زیرکشت چغندرقند با افزایش مقدار خطرگریزی کاهش و گوجه فرنگی در نهایت از الگوی کشت مدل حذف میشود. افزون برآن، در هیچ سطحی از خطرگریزی پیاز وارد الگوی کشت مدل نگردید. نتایج دلالت بر آن دارد که دخالت دولت میتواند منجر به کاهش خطر تولید و در نتیجه افزایش سطح زیرکشت محصول خاصی (مانند گندم) شود. بنابراین، هدفمند کردن دخالتهای دولت و عمل به نحوی که هزینهی چونین سیاستهایی کمتر و منافع اجتماعی آن بیشتر شود، ضروری به نظر میرسد.
https://www.iranianjae.ir/article_9488_b3a5f62d312841afd5280857ef7e1d5c.pdf
2012-03-01
89
106
برنامهریزی زراعی
برنامهریزی مطلوبیت-کارا
استان فارس
محسن
الوانچی
1
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
AUTHOR
محمود
صبوحی صابونی
msabouhi39@yahoo.com
2
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
LEAD_AUTHOR
فاطمه
رستگاریپور
3
دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی آثار جانبی اضافهبرداشت آبهای زیرزمینی بر عرضهی گندم در دشت پریشان
برداشت بیرویه در دشت پریشان منجر به پایین رفتن سفرهی زیرزمینی و شوری آب شده و بر سطح آب دریاچهی پریشان و حرکت آب دریاچه به سوی چاههای اطراف موثر بوده است. در مطالعهی حاضر اثرهای جانبی اضافهی برداشت از آبهای زیرزمینی بر تابع عرضهی گندم با استفاده از روش یوهانسن در دورهی 1387ـ1365 بررسی شده است. نتایج نشان داده است که مقادیر عرضه بعد از لحاظ شدن تاثیرات جانبی اضافهبرداشت بر درآمد گندمکاران، افزایش یافته است، چرا که اضافهبرداشت از آبهای زیرزمینی منجر به بالا رفتن عملکرد و در نتیجه درآمد کشاورزان شده است. مقایسهی مقادیر عرضهی قبل و بعد از درنظرگرفتن تاثیرات جانبی اضافهبرداشت بر هزینهی آبکشی نشان داد که مقادیر عرضهی بعد از درنظرگرفتن چونین آثاری کاهش یافته است، چون بهرهبرداری بیشتر از آبهای زیرزمینی منجر به افت سفره و افزایش هزینهی آبکشی برای کشاورزان شده، و درنهایت برآیند دو تاثیر اضافهبرداشت، سود منفی (زیان) برای کشاورزان بهدنبال داشته، که منجر به کاهش عرضهی گندم و مصرف آب شده است.
https://www.iranianjae.ir/article_9489_a23a265c615d978edb214dad3ba620d6.pdf
2012-03-01
107
129
عرضهی گندم
روش یوهانسن
اثرهای جانبی
دشت پریشان
سمانه
غزالی
samane.ghazali@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
عبدالکریم
اسماعیلی
2
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عرضهی خوراک دام و طیور برای کفایت عرضهی مواد پروتیینی حیوانی در ایران
در این مطالعه برای بررسی میزان عرضهی محصولات زراعی خوراک دام و طیور در طول برنامهی چهارم توسعه، الگوی تعدیل جزیی مارک نرلاو و سیستم معادلات با بهکارگیری روش رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط و با استفاده از دادههای سری زمانی 1383-1368 برآورد شد. نتایج نشان داد که جبران کمبود مواد پروتیینی سرانهی دامی نیازمند فراهم آوردن نهادهها و عوامل تولید مورد نیاز این محصولات یعنی تولیدات زیر بخش زراعت است که باید از راه تولید و یا واردات تامین شود. بر اساس یافتههای مطالعهی حاضر روند فعلی واردات و تولید این محصولات، در پایان برنامهی چهارم توسعه یعنی سال 1388 این میزان کمبود مواد پروتیینی جبران نخواهد شد، و تنها در صورتی که با بهرهگیری از روشهای اشاره شده – همچون ارتقای بهرهوری، بهرهگیری از شیوههای نوین تولید، بهکارگیری نیروهای متخصص و تحصیلکرده و غیره- به ارتقای سطح عملکرد در واحد سطح اقدام شود، مقداری از شکاف موجود کاسته خواهد شد.
https://www.iranianjae.ir/article_9490_1db7dc1ab26921fea354ce3fff6048a3.pdf
2012-03-01
131
158
محصولات کشاورزی
خوراک دام و طیور
عرضهی مواد پروتیین دامی
برنامهی چهارم توسعهی ایران
محمد
بخشوده
bakhshoodeh@gmail.com
1
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
ناصر
شاهنوشی
naser.shahnoushi@gmail.com
2
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
علی فیروز
زارع
3
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
آرش
دوراندیش
adourandish@gmail.com
4
استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
یداله
آذینفر
5
کارشناس ارشد موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین درجهی توسعهیافتگی کشاورزی شهرستانهای استان فارس با استفاده از روش تاکسونومی عددی
عموماً سطح توسعهیافتگی بخش کشاورزی یک منطقه در مناطق مختلف آن یکسان نیست، و در واقع در این زمینه نبود تجانس و ناهمگنی به چشم میخورد. این امر ضرورت مطالعیه روند توسعهیافتگی را در میان بخشهای یک منطقه اجتناب ناپذیر میسازد.شناخت و بررسی امکانات و تواناییها و در پی آن تعیین سطوح توسعهیافتگی مناطق مختلف نخستین گام در فرآیند برنامهریزی و توسعهی چونین مناطقی به شمار میرود. هدف کلی این مقاله تعیین سطوح توسعهیافتگی کشاورزی شهرستانهای استان فارس از روش تاکسونومی عددی است. برای دستیابی به این هدف از 10 شاخص اصلی کشاورزی برای رتبه بندی شهرستانهای استان استفاده گردید. آمار و اطلاعات این مطالعه از آمارنامههای کشاورزی استان و سالنامهی آماری سالهای 1382- 1386 به دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که شهرستانهای خرمبید، ارسنجان، مهر، و سپیدان نسبت به دیگر شهرستانها درجهی توسعهیافتگی بالاتری دارد و شهرستانهای کازرون، لامرد، و قیروکارزین رتبهی پایینتری دارند. شهرستان فراشبند نیز به علت ناهمگن بودن نسبت به شهرستانهای دیگر حذف گردید. در نهایت راهکارهایی برای توسعهی بخش کشاورزی شهرستانهای مختلف داده میشود.
https://www.iranianjae.ir/article_9491_17f31db73827bf8d6d5c1951ccb05433.pdf
2012-03-01
159
181
توسعهیافتگی
تاکسونومی عددی
استان فارس
کشاورزی
رتبه بندی
سیدنعمتاله
موسوی
seyed_1976mo@yahoo.com
1
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
LEAD_AUTHOR
ابوذر
روستا
2
دانشجوی کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
AUTHOR
سلیمان
کشاورزی
3
دانشجوی کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پیشبینی قیمت ماهانهی جوجهی یکروزهی گوشتی در استان آذربایجان شرقی
صنعت مرغداری گوشتی یکی از مجموعههای عمدهی بخش کشاورزی ایران است. فعالیت در پرورش مرغ گوشتی همراه با مخاطرات زیادی است. مخاطراتی همچون خطرپذیری تولید و خطرپذیری بازار باعث ایجاد نوسان در درآمد تولیدکنندگان مرغ گوشتی میگردد. در این میان یکی از عوامل اصلی ایجاد خطر بازار، نوسانهای قیمت جوجه یکروزهی گوشتی است. هدف اصلی مطالعهی حاضر، الگوسازی و پیشبینی قیمت ماهانهی جوجهی یکروزهی گوشتی در استان آذربایجان شرقی است. بدین منظور، رفتار قیمت جوجهی یکروزهی گوشتی با توجه به خصوصیات آن، به ویژه خصوصیت تغییر فصلی در قالب الگوهای پایهی رگرسیونی متکی بر آزمون ریشهی واحد فصلی و باکس-جنکینز فصلی با استفاده از دادههای قیمت ماهانهی جوجهی یکروزه طی سالهای 88-1377 الگوسازی گردید. نتایج آزمون ریشهی واحد فصلی بیانگر آن است که قیمت ماهانهی جوجهی یکروزهی گوشتی از فرآیند تصادفی ناایستای فصلی تبعیت مینماید، و بر این اساس بهکارگیری مدل پایهی رگرسیونی برای تدوین الگوی پیشبینی قیمت مناسب است. مقایسهی میزان درستی پیشبینی مدلهای پایهی رگرسیونی و خودتوضیحی همانباشتهی میانگین متحرک فصلی بر اساس معیار RMSE، حاکی از برتری مدل پایهی رگرسیونی به عنوان الگوی برتر برای پیشبینی مقادیر قیمتهای جوجهی یکروزهی گوشتی است. در نهایت قیمت ماهانهی جوجهی یکروزهی گوشتی در استان آذربایجان شرقی برای سالهای 90-1389 پیشبینی گردید.
https://www.iranianjae.ir/article_9492_ce19353890f7f7dc96006a775fafac38.pdf
2012-03-01
183
210
تغییر فصلی
آزمون ریشهی واحد فصلی
SARIMA
پیشبینی قیمت
جوجهی یکروزهی گوشتی
محمد
قهرمانزاده
ghahremanzadeh@tabrizu.ac.ir
1
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مدیریت پایدار جنگل زرینآباد شهرستان ساری، با استفاده از کاربرد برنامهریزی فازی و مدلسازی ایجاد گزینه
در این مطالعه اثرهای اقتصادی برداشت چوب با توجه به ملاحظات زیستمحیطی با سطوح مختلفی از اهداف زیستمحیطی بر مدیریت جنگلهای زرینآباد بررسی میشود. اهداف زیستمحیطی شامل افزایش میزان برداشت خشکهدار، افزایش مساحت جنگلهای پهنبرگ و مساحت جنگلهای کهنسال است. این تحلیل با استفاده از برنامهریزی خطی فازی انجام شد که ارزش حال خالص تولید چوب را با توجه به محدودیتهای تعریف شده بیشترین میکند و با روش MGA برنامههای مدیریتی متفاوتی برای سالهای متمادی در فضای تصمیمگیری ایجاد میکنـد. این برنامه بهطوری است که در پایان افق برنامهریزی اهداف زیستمحیطی که شامل برداشت بیشتر خشکهدار، افزایش مساحت جنگلهای پهنبرگ، و افزایش سن جنگل است، و اهداف اقتصادی که شامل بیشترین کردن ارزش خالص حال است، برآورده گردد. دادههای مورد نیاز مانند مساحت جنگلهای کهنسال، نوع درختان، سن جنگل و دیگر اطلاعت مربوط به 3 طرح ده ساله جنگلداری منطقهی مورد مطالعه، از ادارهی منابع طبیعی شهرستان و هزینههای ثابت و متغیر برداشت چوب و احیای جنگل از شرکت نکا چوب جمع آوری شد. نتایج نشاندهندهی اجرای اهداف زیستمحیطی و کاهش ارزش حال خالص است. 2. Modeling to Generate Alternative در این مطالعه اثرهای اقتصادی برداشت چوب با توجه به ملاحظات زیستمحیطی با سطوح مختلفی از اهداف زیستمحیطی بر مدیریت جنگلهای زرینآباد بررسی میشود. اهداف زیستمحیطی شامل افزایش میزان برداشت خشکهدار، افزایش مساحت جنگلهای پهنبرگ و مساحت جنگلهای کهنسال است. این تحلیل با استفاده از برنامهریزی خطی فازی انجام شد که ارزش حال خالص تولید چوب را با توجه به محدودیتهای تعریف شده بیشترین میکند و با روش [1]MGA برنامههای مدیریتی متفاوتی برای سالهای متمادی در فضای تصمیمگیری ایجاد میکنـد. این برنامه بهطوری است که در پایان افق برنامهریزی اهداف زیستمحیطی که شامل برداشت بیشتر خشکهدار، افزایش مساحت جنگلهای پهنبرگ، و افزایش سن جنگل است، و اهداف اقتصادی که شامل بیشترین کردن ارزش خالص حال است، برآورده گردد. دادههای مورد نیاز مانند مساحت جنگلهای کهنسال، نوع درختان، سن جنگل و دیگر اطلاعت مربوط به 3 طرح ده ساله جنگلداری منطقهی مورد مطالعه، از ادارهی منابع طبیعی شهرستان و هزینههای ثابت و متغیر برداشت چوب و احیای جنگل از شرکت نکا چوب جمع آوری شد. نتایج نشاندهندهی اجرای اهداف زیستمحیطی و کاهش ارزش حال خالص است. 2. Modeling to Generate Alternative
https://www.iranianjae.ir/article_9493_b93cc1fffa5ae73774008f555d7c0730.pdf
2012-03-01
211
229
جنگل
مدلسازی ایجاد گزینه
برنامهریزی فازی
محمود
صبوحی
msabouhi39@gmail.com
1
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
LEAD_AUTHOR
صغری
درویشی
2
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
Abstracts
https://www.iranianjae.ir/article_10539_c91db4ea0ad42cd30ff9f844c20c9309.pdf
2012-03-01
1
14